O dozorze technicznym
Każde urządzenie techniczne jest projektowane i wytwarzane tak, aby zminimalizować zagrożenia związane z jego eksploatacją do poziomu akceptowalnego ryzyka. W UE regulują to przepisy wdrażające dyrektywy wspólnoty. Jednak w fazie eksploatacji, kiedy urządzenie znajduje się w rękach konkretnych ludzi, kiedy wymaga bieżącej konserwacji, a jego poszczególne elementy podlegają zużyciu, mogą powstawać zagrożenia.
Dozór techniczny to określone ustawą działania zmierzające do bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych i urządzeń do odzysku par paliw.
Dozorowi technicznemu podlegają urządzenia techniczne stwarzające zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska, poprzez rozprężanie cieczy lub gazów znajdujących się pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego, wyzwolenie energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu oraz rozprzestrzenianie się materiałów niebezpiecznych podczas ich magazynowania lub transportu oraz urządzenia zainstalowane na stacjach paliw płynnych służące do odzyskiwani par produktów naftowych klasy I.
UDT jako jednostka inspekcyjna spełnia wymagania normy PN-EN ISO/IEC 17020:2012, co potwierdza certyfikat akredytacji nr AK 001, wydany przez Polskie Centrum Akredytacji.
Do zadań UDT jako jednostki inspekcyjnej należą w szczególności:
- badanie urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu w fazie ich eksploatacji;
- dozór nad naprawami i modernizacją urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu;
- dozór nad wytwarzaniem urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu i nie objętych dyrektywami UE;
- uprawnianie zakładów w zakresie:
- wytwarzania urządzeń technicznych, ich elementów oraz materiałów
- naprawiania i modernizowania urządzeń technicznych
- poświadczanie kwalifikacji osób:
- obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne podlegające dozorowi technicznemu;
- wykonujące czynności spawania, zgrzewania, lutowania oraz przeróbkę plastyczną i obróbkę cieplną w toku wytwarzania, naprawy lub modernizacji urządzeń podlegających dozorowi technicznemu technicznych oraz wytwarzania elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji tych urządzeń;
- uznawanie laboratoriów przeprowadzających badania niszczące i nieniszczące wytwarzanych, montowanych, naprawianych lub modernizowanych urządzeń technicznych;
- uzgadnianie programów szkoleń dla osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne.
Podstawy prawne:
Przygotowanie do badań
Eksploatujący, w terminach określonych przepisami przygotowuje urządzenie do badań (zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji eksploatacji), w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia. Urządzenie powinno być przygotowane w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób wykonujących badania, należy zapewnić bezpieczny dostęp do badanego urządzenia, odpowiednie oznakowanie oraz wydzielenie stanowiska pracy. Obowiązkiem eksploatującego jest odpowiednia analiza zagrożeń, na podstawie której podejmuje decyzję czy przygotowanie stanowiska do badania poszczególnych urządzeń do odzysku par paliw będzie wymagać wyłączenia całej stacji, czy też tylko danego odmierzacza, który poddawany jest aktualnie badaniu.
Zastrzega się ustalenie przez inspektora dodatkowych wytycznych dotyczących przygotowania urządzenia do badania np. w zależności od wyboru przez eksploatującego metody badawczej:
- metoda „sucha” – badanie przeprowadzane przy tzw. symulowanym przepływie benzyny przy jednoczesnej rzeczywistej pracy systemu odzysku par paliw,
- metoda „mokra” – badanie przeprowadzane w stanie rzeczywistej pracy odmierzacza tzn. przy rzeczywistym przepływie benzyny.
Tryb postępowania
- Zgłoszenie przez eksploatującego urządzenia do badania w formie pisemnego wniosku skierowanego do właściwego terenowo oddziału UDT.
- Rozpatrzenie wniosku.
- Uzgodnienie ze zgłaszającym szczegółów badania tj.: czasu, miejsca i zakresu badań.
- Przystąpienie do badań okresowych / doraźnych.
- Wystawienie przez inspektora UDT protokołu z badania, a w przypadku badania zakończonego wynikiem negatywnym także wydanie decyzji wstrzymującej eksploatację.
- Wystawienie rachunku i przesłanie do eksploatującego.
Podległość dozorowi technicznemu
Na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o dozorze technicznym urządzenia do odzyskiwania par paliw podlegają dozorowi technicznemu w toku ich eksploatacji w zakresie zapewnienia minimalnego poziomu odzyskiwania par paliwa.
Przez definicje „urządzenia do odzyskiwania par paliw” rozumie się urządzenia zainstalowane na stacjach paliw płynnych, służące do odzyskiwania par produktów naftowych I klasy (o temp zapłonu do 210C), ulatniających się podczas ich wydawania do zbiornika pojazdu i przekazujące te pary do zbiornika magazynowego tych produktów lub do odmierzacza paliw płynnych.
Formy, terminy i rodzaje badań
Urządzenia do odzyskiwania par paliw objęte są pełną formą dozoru technicznego i w toku eksploatacji podlegają okresowym oraz doraźnym badaniom technicznym.
Badania okresowe przeprowadzane są na wniosek eksploatującego w terminach:
- raz na rok,
- raz na trzy lata – w przypadku automatycznych systemów monitorowania urządzeń do odzysku par paliw.
Automatyczny system monitorowania – system zapewniający:
- wykrywanie usterki w prawidłowym funkcjonowaniu systemu odzyskiwania par paliwa oraz samego systemu monitorowania,
- sygnalizowanie usterki,
- automatyczne zatrzymanie przepływu paliwa z wadliwego odmierzacza paliw płynnych, jeśli usterka nie zostanie naprawiona w ciągu 7 dni.
Doraźne badania techniczne przeprowadzane są:
- na wniosek eksploatującego celem dopuszczenia do eksploatacji - po uprzednim badaniu zakończonym wynikiem negatywnym,
- w zależności od doraźnych potrzeb w ramach nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów.