Analiza zagrożeń i zdolności operacyjnych (HAZOP) podobnie jak analiza PHA jest metodą systematyczną, wymaga jednak większej ilości, bardziej szczegółowych informacji. Analiza ta jest metodą znormalizowaną (PN-IEC 61882) wykonywaną w oparciu o listę słów kluczowych (np. brak, mniej, więcej, także, część z, odwrotność, inny niż), które w sposób ogólny sugerują wszelkie możliwe rodzaje odchyleń od stanu normalnego.
Badanie rozpoczyna się od podziału systemu na węzły dla których wyznaczony zostaje zbiór parametrów fizycznych, takich jak: przepływ, temperatura, ciśnienie, poziom, itd. Zestawienie parametrów z odpowiednimi słowami kluczowymi umożliwia konkretną interpretację odchylenia od założeń projektowych. Analiza HAZOP polega na rozpatrywaniu wszystkich możliwych połączeń „parametr - słowo kluczowe” oraz badaniu możliwości wystąpienia odchyleń sugerowanych przez interpretację par (parametr, słowo kluczowe). Dla każdego odchylenia identyfikuje się przyczyny, dokonuje oceny prawdopodobieństwa wystąpienia odchylenia i określa zagrożenia przez nie spowodowane. Ocenia się także, czy stosowane zabezpieczenia sprzętowe i proceduralne są wystarczające w stosunku do efektów wywołanych niepożądanymi zdarzeniami i w razie potrzeby wprowadza własne zalecenia.
Wyniki analizy zapisywane są w tzw. tabeli HAZOP, która zawiera informacje o rozpatrywanych węzłach (połączenie, parametr, słowo kluczowe, interpretacja). Dla każdej wykrytej nieprawidłowości wypełnia się pola dotyczące przyczyn, konsekwencji oraz uwag i wątpliwości do wyjaśnienia.
Metoda polecana jest szczególnie przy projektowaniu nowo powstających obiektów, kiedy projekt jest już dobrze udokumentowany (istnieją schematy P&ID) oraz przy modernizacji istniejących instalacji, procesów czy obiektów.
DOKUMENTY:
PN-EN 61882:2016-07 - Badania zagrożeń i zdolności do działania (badania HAZOP) -- Przewodnik zastosowań